لایسنس ویندوز سرور

سلام. خوشحالیم که با یک مقاله دیگر در مجموعه کارت تک در خدمت شما همراهان همیشگی هستیم. اگر نگاهی به تیتر این مطلب بندازید شاید فکر کنید که اشتباه خوانده‌اید ولی اینطور نیست. ویندوز سرور یکی از محصولات شرکت فناوری مایکروسافت (Microsoft) است که به دلیل کاربردهای محدود و خاصی که دارد، کمتر مورد توجه کاربران خانگی قرار می‌گیرد. در ادامه این مطلب قصد داریم تاریخچه ویندوز سرور، کاربردهای مختلف، ادیشن‌ها و ورژن‌های آن را توضیح دهیم. اگر شما هم درباره ویندوز سرور اطلاعات کافی ندارید و دوست دارید در این زمینه به اطلاعات خودتان بیفزایید و یا قصد خرید لایسنس ویندوز سرور را دارید، تا انتهای این مطلب همراه ما بمانید.

ویندوز سرور چیست و چه کاربردی دارد؟

اگر بخواهیم از ابتدا و پایه به این بحث نگاه کنیم همانطور که از اسم ویندوز سرور مشخص است، این برنامه یک سیستم عامل است که مثل بقیه سیستم عامل‌های ویندوز محصول شرکت مایکروسافت است. سرورها معمولا پایگاه‌های داده هستند که در سازمان‌های بسیار بزرگ و ابرشرکت‌ها برای سرویس‌دهی به تعداد زیادی از کامپیوترهای دیگر استفاده می‌شوند. مثلا کامپیوتر مرکزی یک بانک بسیار بزرگ که تمامی اطلاعات مبدا و مقصد بانک از طریق آن منتقل می‌شود را یک سرور می‌گویند. از آنجایی که کاربردهای سرورها چه از نظر نرم‌افزاری و خصوصا از نظر سخت‌افزاری با کاربردهای کامپیوترهای خانگی به شدت متفاوت است، سیستم عامل‌های معمولی برای این نوع از رایانه‌ها جوابگو نیستند و باید از ویندوز سرور استفاده شود. به همین دلیل ارگان‌های بزرگ حتما باید به فکر خرید لایسنس ویندوز سرور باشند.

تاریخچه ویندوز سرور

اگر قصد خرید Windows Server را داشته باشید باید کمی درباره تاریخچه و سابقه پیدایش آن نیز اطلاعات داشته باشید. اولین بار ایده طراحی ویندوز سرور در سال 2000 میلادی مطرح شد و سه سال بعدتر نهایتا در سال 2003 بعد از حرف و حدیث‌های فراوان قابلیت خرید Windows Server برای کاربران فعال شد. کم کم با گذشت زمان و ارتقا سیستم‌های کامپیوتری از نظر سخت‌افزاری، شرکت مایکروسافت شروع به به‌روزرسانی و آپدیت کردن نسخه‌های ویندوز سرور کرد. به مروز زمان ورژن‌های متنوعی از ویندوز سرور در سال 2008، 2012، 2016، 2019 منتشر شدند و قرار است نسخه ویندوز سرور 2022 نیز به زودی در آینده نزدیک به صورت عمومی در دسترس کاربران قرار بگیرد.

ویندوز سرور چه تفاوتی با ویندوز دسکتاپ دارد؟

اصولا سیستم عامل‌ها به دو دسته ویندوز دسکتاپ (Desktop) و سرور (Server) تقسیم می‌شوند. موقع خرید ویندوز سرور اگر از نیازهای خودتان و قابلیت‌های هر دسته به خوبی آگاه نباشید به مشکل برخواهید خورد. یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی که می‌تواند گریبان شما را بگیرد، تفاوت نرخ ویندوز سرور با ویندوز دسکتاپ است. از آنجایی که ویندوز سرور به صورت اختصاصی برای شرکت‌ها و ارگان‌های کلان و بزرگ طراحی می‌شود و با سخت‌افزارهای خاص و سطح بالا همخوانی دارد، قیمت ویندزو سرور نیز طبیعتا بسیار بیشتر از ویندوز دسکتاپ است. اگر دو نسخه ویندوز یکی سرور و دیگری دسکتاپ را خریداری و نصب کنید، بعد از بالا آمدن سیستم مشاهده می‌کنید که از نظر ظاهری آیکون‌ها و شمایل اصلی هر دو سیستم عامل یکسان است. اما تفاوت‌های این دو نسخه بسیاری کاربردی‌تر و عمقی‌تر هستند. یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های این دو سیستم عامل، نحوه برنامه نویسی بک اند (Back-End) این دو ویندوز است. اصلی‌ترین تفاوت‌های این دو سیستم، عبارتند از:

• اکتیو دایرکتری: این برنامه به سرویس این امکان را می‌دهد که دسترسی هر کدام از سیستم‌های موجود در شبکه را کنترل و در صورت نیاز دسترسی یک کاربر را کاملا قطع و یا محدود کند. همچنین احراز هویت هر کاربر موقع ورود به سیستم نیز از طریق همین برنامه مدیریت می‌شود.
• DHCP: هر سیستم در یک شبکه باید آی پی آدرس (IP Address) خاصی داشته باشد تا بتوان کاربر را از طریق آی پی آدرس کنترل کرد. در سیستم‌های معمولی ایجاد آی پی از طریق مودم یا ابزارهای ارتباطی انجام می‌شود و در سیستم‌های ویندوز سرور این مورد از طریق DHCP ایجاد می‌شود.
• ذخیره سازی پرونده‌ها (File and Storage): اگر تمامی فایل‌های کامپیوتر خودتان را روی یک درایو خاص ذخیره کنید هیچوقت آن‌ها را گم نخواهید کرد. در یک سازمان بزرگ تمامی اطلاعات و پرونده‌ها الزاما باید روی یک دستگاه واحد ذخیره شوند تا در صورت نیاز به سرور مراجعه شود. این مورد یکی از اصلی‌ترین امکانات ویندوز سرور است.
• آپدیت کنترلر (Update Controller): اصولا برخی نرم‌افزارها مثل آنتی ویروس‌ها به دلیل اهمیت و نقش حیاتی که در حفظ امنیت و اطلاعات سیستم‌ها دارند، همواره باید آپدیت یا به روز باشند. مطمئنا آنتی ویروس 2019 که تا 2022 حداقل 6 بار باید آپدیت می‌شده ولی نشده، کاربرد خودش را از دست داده است. از آنجایی که اگر هر کاربر مسئول به‌روزرسانی‌ سیستم خودش باشد ممکن است به دلیل تنبلی یا فراموشی کار ضروری را انجام ندهد، این وظیفه برعهده خود سرور است. به این صورت که تمامی سیستم‌ها به سرور مرکزی وصل شده و آپدیت‌ها به صورت اتوماتیک انجام می‌شوند.

محدودیت‌های سخت‌افزاری ویندوز سرور

همانطور که تا به اینجای مطلب بارها اشاره شده است، ویندوز سرور برای کلاینت‌ها یا کاربران خانگی طراحی نشده است و دقیقا به همین دلیل موقع خرید ویندوز سرور باید حتما به محدودیت‌های سخت‌افزاری توجه کنید. مثلا ویندوز 10 نهایتا تا 2 ترابایت رم و 2 عدد پردازنده (CPU) را پشتیبانی می‌کند. در سوی دیگر ماجرا ویندوز سرور از 24 ترابایت رم و 64 عدد پردازنده پشتیبانی می‌کند. این اعداد کاملا ویژگی‌های سخت‌افزاری این سیستم عامل‌ها را روشن می‌کند. ویندوز سرور باید حداقل به صدها کاربر سرویس‌دهی کند. پس اگر نیاز شما در این حد نیست، نیازی به خرید لایسنس ویندوز سرور نخواهید داشت و بهتر است دنبال خرید ویندوزهای دسکتاپ بروید.

ادیشن‌های مختلف ویندوز سرور

یکی دیگر از فاکتورهایی که قبل از خرید ویندوز سرور یا خرید لایسنس ویندوز سرور باید حتما مورد بررسی قرار دهید، ادیشن یا Edition است. ادیشن به معنای ویرایش است و ویرایش‌های مختلف یک ویندوز به معنای ورژن‌های متفاوتی است که هرکدام قابلیت‌ها و کاربردهای خاصی دارند. هر کاربر نیازهای خاصی دارد و این نیازها می‌تواند در قیمت نهایی ویندوز تاثیرگذار باشد. به همین دلیل شرکت مایکروسافت قبل از تولید ویندوز، ویرایش‌های مختلفی را متناسب با نیازهای هر کاربر تولید و در اختیار کاربرانش قرار می‌دهد. مهم‌ترین ادیشن‌های ویندوز سرور شامل ویندوز استاندارد (Standard)، ویندوز سرور اسنشیال (Windows Server Essential) و ویندوز سرور دیتا سنتر (Windows Server Date Center) است. در ادامه ویژگی‌های هر ادیشن و قابلیت‌های مختلف آن‌ها را معرفی و با هم مقایسه خواهیم کرد. این بخش را با دقت مطالعه کنید تا بتوانید با خیال راحت موقع خرید Windows Server، تصمیم درست را بگیرید. از طرفی دیگر ویندوز سرور از نظر تاریخچه ورژن‌های مختلفی دارد. متناسب با ارتقای سخت‌افزاری سیستم‌های کامپیوتری شرکت مایکروسافت نیز امکانات سیستم عامل‌های خودش را افزایش داده و آن‌ها را به‌روز کرده است. در ادامه به بررسی ادیشن ها و ورژن‌های مختلف خواهیم پرداخت.

مقایسه کیفی ادیشن‌های ویندوز سرور

اگر بخواهیم طبق روند تدریجی انتشار آپدیت‌ه بحث کنیم، ابتدا باید مقایسه کیفی خودمان را بر مبنای ویندوز سرور 2008 شروع کنیم و سپس سراغ نسخه های بعدی برویم.

ویندوز سرور 2008

شاید اولین و مهم‌ترین تغییر ویندوز سرور 2008، تغییر بیس یا پایه کدنویسی آن بوده است. ویندوز سرور 2003 بر مبنای ویندوز ویستا 32 بیتی طراحی شده بود. اما برای اولین بار ویندوز سرور 2008 ورژن R2، بر مبنای ویندوز 7 طراحی و آماده کار با سیستم‌های 64 بیتی شد. همچنین تغییرات گسترده فنی در این نسخه انجام شد که اغلب قابل مشاهده توسط کاربران نبودند. همچنین اضافه شدن ویژگی ریموت دکستاپ باعث شد که مدیران شبکه بتوانند از راه دور نیز سرور را کنترل و فعالیت‌های سایر کاربران را تحت نظر بگیرند. از دیگر مباحثی که در این ورژن بیشتر روی آن کار شد، اضافه شدن هایپر-وی  برای مجازی سازی اطلاعات بوده است.

ویندوز سرور 2012

همانطور که در بخش 2008 ذکر کردیم، قابلیت هایپر-وی به ویندوز سرور از 4 سال قبل‌تر اضافه شده بود. اما اضافه شدن این قابلیت به ورژن 2008 مثل استفاده از اسکیت روی زمین خاکی است و به دلیل آماده نبودن بسترها هیچ فایده ای نداشت. به همین دلیل تمرکز اصلی تیم سازنده ویندوز سرور 2012 روی آماده سازی بسترها برای رقابت در فضای ابری بود و آن ها نهایتا نسخه Cloud OS را ارائه دادند. از مهم‌ترین ویژگی‌های این سیستم، ایجاد یک بستر مناسب برای استفاده درست از فضای ابری و اطلاعات مجازی از طریق Hyper-V بود. به این ترتیب سرعت دسترسی کاربران برای به اشتراک گذاری فایل ها در فضای ابری به شدت بیشتر شد.

ویندوز سرور 2016

دو مورد از مهم‌ترین قابلیت‌های این ورژن را می‌توان Nano Server و Server Core تلقی کرد. ویژگی نانو سرور با محدودتر کردن دسترسی کاربران و کاهش رابط های کاربری بین سرور و کاربر مجازی، از سرور در برابر حملات احتمالی محافظت می‌کند. از طرفی دیگر ویژگی Core Server به مدیران شبکه اجازه می‌دهد که به صورت یکپارچه دسترسی تمامی کاربران شبکه اعم از مجازی و حقیقی را کنترل و مدیریت کنند.

ویندوز سرور 2019

از بین تمامی ویژگی‌های جدید می‌توان به مرکز مدیریت ویندوز (Windows Admin Center)، هایپر کانورج (Hyperconverged) و سیستم دفاعی پیشرفته (Advanced Threat Protection) اشاره کرد. تیم مایکروسافت سالها دنبال تحقق پروژه‌ای تحت عنوان Honolulu بود و نهایتا در ورژن 2019 با اضافه شدن مرکز مدیریت ویندوز این رویا محقق شد. این قابلیت به مدیران سرور اجازه می‌دهد که به تمام قابلیت‌های ویندوز سرور که مدیران دائما از آن ها استفاده می‌کنند در قالب یک پکیج با سرعت بالا و سهولت دسترسی داشته باشند. این امکانات شامل پیکربندی سرور، نظارت بر عملکرد کاربران عضو شبکه و مدیریت سرور ها اشاره کرد. هایپر کانورج را می‌توان نسخه پیشرفته‌تر و تکمیلی هایپر- وی دانست. به این ترتیب کاربران می‌توانند به قابلیت‌های فضای ابری دسترسی داشته باشند و با سرعت بسیار بالا اطلاعات را در فضای ابری به اشتراک بگذارند. به این ترتیب مدیران شبکه بدون از بین بردن سیستم های دفاعی می‌توانند فضای ابری و اطلاعات مجازی را مدیریت کنند. سیستم دفاعی پیشرفته نیز همانطور که از اسمش مشخص است، می‌تواند در برابر تهدیدهای سطح بالای امنیتی از سرور محافظت کند و جلوی نشت اطلاعاتی را بگیرد. در واقع سیستم امنیتی پیشرفته را می‌توان برادر دو قلوی هایپر کانورج دانست. وقتی قرار است سرور در سطح بالایی اطلاعات را با کاربران مجازی به اشتراک بگذارد، باید تهدید ها را نیز برطرف کند و قابلیت دفاع کردن در برابر ویروس‌ها و نفوذهای امنیتی را داشته باشد.

ویندوز سرور 2022

از آن جایی که هنوز بیشتر از یک ماه از لحظه انتشار ویندوز سرور 2022 نگذشته است، اطلاعات دقیق و کامنت‌های واضحی از کاربران درباره نقاط قوت و ضعف این سیستم عامل دریافت نشده است ولی طبق اطلاعاتی که شرکت سازنده منتشر کرده است، این بار بیس اشتراک گذاری اطلاعات در فضای ابری بر مبنای سیستم Azure بنا شده است. به دلیل باز بودن سرور حین اشتراک گذاری اطلاعات، مایکروسافت برای محافظت از اطلاعات سرور از یک سیستم دفاعی چند لایه (Multi-Layer Security) در ساختار امنیتی این سیستم عامل استفاده کرده است. همچنین قابلیت مدیریت آسان سیستم و دسترسی ساده به ابزارها برای مدیران شبکه فراهم شده است. همچنین اگر تهدیدها در سطح بسیار پیشرفته ای باشند، Windows OS وارد عمل شده و از سرور به شدت محافظت می‌کند. همچنین در این نسخه از استاندارد SMB AES 256 برای رمزگذاری اطلاعات استفاده می‌شود.

قیمت ویندوز سرور چقدر است؟

قیمت و قیمت‌گذاری نیز یکی از عوامل بسیار تاثیرگذاری است که موقع خرید ویندوز سرور باید حتما به آن توجه کنید. به طور کلی به دلیل امکانات فراوان و مشتریان ویژه، ارزان‌ترین ورژن ویندوز سرور حداقل دو برابر ویندوزهای دسکتاپ قیمت دارند. از آنجایی که ویندوز سرور قیمت ثابتی ندارد و قیمت‌گذاری آن به صورت بیسیک براساس نوع سیستم و تعداد سی پی یو‌ها تعیین می‌شوند، نمی‌توان عدد دقیق و ثابتی را برای ویندوز سرور بیان کرد ولی گرانترین ورژن ویندوز سرور، نسخه دیتاسنتر 2022 است که قیمتی معادل 6078 دلار دارد. ارزان‌ترین نسخه نیز به ویندوز سرور 2008 تعلق دارد که قیمتی حدود 750 دلار دارد. با توجه به اطلاعات موجود در جدول و مطالب بخش‌های آینده، دنبال  خرید ویندوز سرور متناسب با نیازتان باشید تا در هزینه‌های خودتان به مقدار قابل‌توجهی صرفه جویی کنید.

چرا سازمان‌های بزرگ باید به فکر خرید لایسنس ویندوز سرور باشند؟

کاربران خانگی می‌توانند با هزینه بسیار کم و ناچیزی به تمامی نسخه‌های ویندوز دسکتاپ دسترسی داشته باشند. اما وضعیت برای ویندوز سرور کمی متفاوت است. دوستان هکر و کپی کار به خاطر مشتری‌های نه چندان زیاد و در نتیجه سود ناچیز خیلی سراغ ویندوز سرور نرفتند هنوز و ورژن‌های متفاوت ویندوز سرور کپی شده یا کرک شده خیلی راحت پیدا نمیشه. البته حتی خود کاربران خانگی هم حتی در صورت دسترسی اصلا نباید سراغ ویندوزهای غیراورجینال و کپی شده بروند. به طور کلی وقتی صحبت از کرک کردن یک نرم افزار میشه یعنی یک هکر یا برنامه نویس حرفه ای باید از طریق یک سری ویروس‌ها و بدافزارهای خاصی به ساختار امنیتی و دفاعی نرم افزار نفوذ بکنند و کدهای امنیتی برنامه رو بشکنند تا بعدا بتوانند نرم‌افزار را کپی کنند. اثرات مخرب استفاده از ویندوز دسکتاپ کرک‌شده روی سیستم‌های خانگی محدود به سوختن هارد، عمر کوتاه سخت‌افزارها، اشغال شدن رم و داغ کردن سیستم می‌شود ‌و مواردی مثل از بین رفتن اطلاعات یا لو رفتن اطلاعات خیلی شدید نیست و از اونجایی که کاربران خانگی اطلاعات خیلی مهم و محرمانه‌ای ندارند، از این بابت خیلی تهدید نمی‌شوند‌ ولی جنس سرورها کاملا متفاوت هستش و همونطوری که در قسمت‌های قبلی گفته شد، یک سرور حداقل به 25 تا 50 کامپیوتر سرویس‌دهی می‌کند. پس اگر اطلاعات محرمانه و اسناد امنیتی یک اداره لو بروند یا به طور کلی از دست بروند، عملا تمامی کارمندای اون اداره به شدت در معرض تهدید خواهند بود. به همین دلیل حتما باید ادارات به فکر خرید لایسنس ویندوز سرور اورجینال باشند. ما و همکارانمان در مجموعه کارت تک تمام تلاش خودمان را مبنی بر ایجاد سهولت برای کاربران عزیز انجام داده‌ایم و مفتخریم که به‌عنوان یکی از معتبرترین شرکت‌ها در این زمینه انواع لایسنس ویندوز سرور را با بالاترین کیفیت، پایین‌ترین قیمت و خدمات پس از فروش شبانه روزی به مشتریانمان ارائه می‌دهیم.

تفاوت ورژن‌های ویندوز سرور به ترتیب تاریخ انتشار

بعد از ارائه نسخه 2003 شرکت مایکروسافت تصمیم گرفت تا به سبک سیستم عامل‌های داس (DOS) رابط کاربری گرافیکی را حذف و از رابط کاربری برنامه نویسی استفاده کند. استفاده نکردن از رابط کاربری گرافیکی به دو دلیل بالا بردن امنیت سرورها و سبک‌تر شدن سیستم بود. نسخه برنامه نویسی تحت عنوان نانو سرور عرضه شد. نسخه 2008 با ارائه Hyper-V یک تغییر اساسی در دنیای سرورها ارائه کرد. خدف اصلی سیستم Hyper-V یا همان دنیای مجازی، تقویت کردن سرور مرکزی برای برقراری ارتباط با سایر نرم افزارهای مجازی بود. قابلیت Hyper-V نهایتا در نسخه 2019 تحت عنوان HyperConverged به ویندوز سرور اضافه شد. به طور کلی مهمترین تغییراتی که در هر ورژن بین سال‌های 2008 تا 2022 به ويندوز سرور اضافه شده است، قابلیت برقراری ارتباط با سامانه‌های مجازی و اطلاعات موجود در فضای ابری، قابلیت مدیریت سیستم‌های متصل به سرور و مدیریت همزمان چندین سرور و نهایتا ارائه دسترسی‌های بیشتر به مدیران شبکه بوده است. همچنین نسخه 2019 با سرورهای لینوکس نیز قابل جفت شدن و سازگار است. به طور کلی و در یک نگاه می‌توان گفت به ازای گذشت هر چند سال و گسترش و پیشرفت سیستم‌ها از نظرسخت‌افزاری و ارتقای فضای ابری و فایل‌های مجازی، شرکت مايکروسافت ویندوز سرور را برای سخت افزارهای قوی‌تر آپديت کرده و نهایتا آن را با سیستم‌های مدرن سازگار می‌کند تا حداقل برای 5 سال آینده قابل استفاده باشند. شرکت مايکروسافت به ازای خرید لایسنس ویندوز سرور، سرویس دهی ده ساله به کاربران آن ورژن ارائه می‌دهد و بعد از ده سال دیگر ارائه آپدیت‌ها به اتمام خواهد رسيد.

ویندوز سرور R2 چیست؟

اگر کمی در وبسایت‌ها گشت و گذار کنید با نامی تحت عنوان ویندوز سرور R2 روبرو خواهید شد. ورژن R2 برای ویندوز سرور 2003، 2008، 2012 موجود است. به طور کلی ورژن R2 یک نسخه محدود شده (Minor Version) است که در سیکل زمانی 4 ساله توسط شرکت مایکروسافت ارائه می‌شد. معمولا در فاصله زمانی یک تا دو ساله بعد از انتشار نسخه اصلی ویندوز سرور، نسخه R2 منتشر شد. این ویرایش ارزان‌تر و با امکانات کمتری است. مثلا ویندوز سرور R2 2012 در سال 2013 منتشر شد. البته شرکت مایکروسافت این رویه را در سال 2018 قطع کرد و به جای ارائه یک ورژن محدود شده از ویندوز سرور 2016، ویندوز سرور 2019 را به کاربران خودش عرضه کرد. اگر خیلی امکانات سخت‌افزاری سرور شما زیاد نیست و از لحاظ امکانات نرم‌افزاری و امنیت اطلاعاتی نیز در مضیقه نیستید، خرید ویندوز سرور R2، می‌تواند گزینه کم‌ هزینه‌تر و مناسب‌تری باشد.